Impact Fonds Duurzame Voedselketen Rotterdam

Draag bij aan borging van een aantrekkelijk biodivers landschap en gezonde lokale voeding voor de komende generaties door te investeren in de Rotterdamse duurzame voedselketen

Behoud van landschap en biodiversiteit, betaalbaar en gezond voedsel voor iedereen, reductie van CO2 en stikstof, verbeteren van de waterkwaliteit en voorkomen van bodemdaling vragen om een nieuwe inrichting van onze voedselketen. Die nieuwe voedselketen komt er alleen als een aantal belangrijke belemmeringen wordt weggenomen. Een aanzienlijk deel van de landbouwers wil wel omschakelen naar een duurzame bedrijfsvoering, maar is voor de uitvoering afhankelijk van verwerkers, retailers en de uiteindelijke consument. Het huidige dominante voedselsysteem is nog hoofdzakelijk gericht op de productie van zoveel mogelijk volume met behulp van hoge inputs (bestrijdingsmiddelen, kunstmest, geïmporteerd krachtvoer), zonder voldoende rekening te houden met de langere termijn gevolgen voor biodiversiteit, gezondheid en waterkwaliteit. Deze langere termijneffecten worden nu nog te weinig ingeprijsd.

Omschakelen vereist daarom een ketenaanpak, waarbij platteland en bewoners in de stad (2 miljoen in de regio Rotterdam-Delft-Den Haag) met elkaar verbonden worden (korte keten), er landbouw wordt bedreven die biodiversiteit bevordert en er een verdienmodel voor de landbouwer blijft bestaan. Grote partijen wachten vooralsnog op elkaar bij het grootschalig doorzetten van de noodzakelijke transitie. Gelukkig zijn er veel pioniers die zich nu al sterk maken voor een duurzamer voedselsysteem. Denkend vanuit de totale voedselketen bieden ze manieren om op innovatieve en schaalbare wijze de verbinding tussen duurzame landbouwer en consument te maken, o.a. door slimme logistieke oplossingen of verwerkingen die waarde toevoegen. Belangrijke trends zijn het verband tussen voedsel en gezondheid, true pricing en decentrale ketens. De consument krijgt zo de mogelijkheid om door aankoopgedrag bij te dragen aan het behoud van een biodivers landschap voor de volgende generaties. Het fonds draagt hier direct aan bij door te investeren in bedrijven die niet goed passen binnen bestaande investeringsfondsen of subsidieprogramma’s vanuit het rijk, provincie of Europa. Uitgangspunt is om daar waar mogelijk samen en aanvullend te werken.

Een unieke kans om impact te realiseren

Dit fonds komt voort uit programma Rotterdam de boer op! (RDBO): een meerjarig programma dat onder aanvoerderschap van Natuurmonumenten en sterke partners van 2021 tot 2027 werkt aan bewustwordings-, samenwerkings- en activeringscampagnes onder stedelingen, boeren, verwerkers en retailers dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij. Het fonds wordt ontwikkeld i.s.m. Social Impact Fonds Rotterdam, van waaruit ook het management plaatsvindt.

Samen met ondernemers en het Rotterdam de boer op! programma- en investeringsteam werken we aan duurzame bedrijfsmodellen, verbonden en verankerd in de ketens om en in de steden. Vanuit ons netwerk wordt een actieve rol gepakt in het versterken van de business case, onder andere door promotie en het verbinden van leveranciers en afnemers. Aan kleine bedrijven zoals boerenbedrijven worden zogenaamde impactleningen verstrekt om de haalbaarheid van een kleinschalige business case te bewijzen.

Verwachte impact en rendement

In nauwe samenwerking met het Rotterdam de boer op!-programma zijn impactcriteria opgesteld. Deze zijn mede gebaseerd op bestaande meetsystemen voor duurzame landbouw, welke uitgaan van realistisch bruikbare kpi’s. Uitgangspunt is dat deze steeds verder worden verfijnd. Belangrijke criteria zijn:

Impact op biodiversiteit en landschap;
Stijging verkoop lokale, duurzame producten: omzet en aantal bereikte consumenten;
Stijging aantal boeren dat duurzaam boert: aantal en hectares.

De EUR 3,5m bijdrage van Lead investor Nationale Postcode Loterij heeft als uniek kenmerk dat deze als first loss faciliteit kan dienen. Dit betekent dat naast een nagestreefd gemiddeld jaarlijks financieel rendement van 1-2% na kosten en portefeuillerisico’s sprake is van een beschermende buffer voor de eerste eventuele tegenvallers binnen de portefeuille aan investeringen.

Dealflow en investeringen

Voortbouwend op de regionale aanpak en aanwezigheid van het Rotterdam de boer op! programma en de daarbij aangesloten partners is door het investmentteam een groot netwerk opgebouwd dat nieuwe samenwerkingen en investeerbare dealflow genereert. Het transitiefonds is onderscheidend doordat het Rotterdam de boer op! programma (potentiële) investeringen versterkt door inzet van netwerk en budget t.b.v. ondersteuning en communicatie. Het ontwikkelde instrumentarium aan investeringsoplossingen is getoetst op aansluiting bij de behoefte van de verschillende doelgroepen.

Uit de in de pilotfase vanuit het programma beschikbaar gestelde investeringsgelden van Euro 1 miljoen is een pijplijn opgebouwd en zijn de eerste 3 investeringen gedaan in resp. een regionale retailer van lokaal, natuur inclusieve landbouwproducten, kleinschalige verzuivelcapaciteit bij een duurzame melkveehouder en een duurzame fruitteler. Uit ruim 30 proposities met een totale investeringswaarde van ruim EUR 5,5 mln. is een actieve pijplijn van 11 potentiële investeringen opgebouwd met een geschatte investeringswaarde van ruim EUR 2 mln. Aan een drietal onderneming is met het oog op vervolginvestering ondersteuning verleend. Gedurende deze periode is het fonds niet actief opengesteld. Dit geeft een solide basis voor verder aantrekken van dealflow na live gang, volledig openstellen van het fonds en actieve marketing.

label	waarde
Regio	Regio Rotterdam e.o.
Doel fondsomvang waarvan first loss	€ 10.000.000 - € 15.000.000 € 3.500.000
Fondsduur	10 jaar (+ 2x1 jaar)
Strategie	Overbruggings- en/of groeifinanciering van landbouwbedrijven, verwerkers en retailers met (potentieel) significante omzet in de lokale voedselketen
Investeringen	Tot € 1.000.000
Producten	(Converteerbare) leningen (80%-70%) Eigen vermogen investeringen (20-30%)
Rendement voor de investeerder	1-2% gemiddeld per jaar over de fondsduur
Kosten	3,25% management vergoeding per jaar met een minimum van € 300.000
Lead Investor	Nationale Postcode Loterij € 3.500.000
Fondsmanager	Social Impact Fonds Rotterdam manager B.V.

Exit mogelijkheden

Het fonds financiert met (converteerbare) leningen en eigen vermogen indien er duidelijk zicht is op een verkoop van de aandelen in de toekomst. Leningen zullen vanwege het verhoogde risico naast rente een succespremie kennen.

Nauwe samenwerking fondsmanager, investment team en programma Rotterdam de boer op!

Social Impact Fonds Rotterdam manager bv – een door ervaren investeringsmanagers in 2018 opgerichte impact investment fondsmanager. Zij zijn gespecialiseerd in impact investeringen in de regio Rotterdam middels een place-based-impact-investeringsaanpak. Zij managen nu een sociaal impact fonds (omvang € 10 mln.) gericht op Rotterdam (www.sifr.nl), hebben na 4 jaar 16 investeringen gedaan, een breed netwerk van samenwerkingspartners opgebouwd voor dealflow alsook samenwerkingen om de grootste sociale impact uitdagingen van de stad aan te pakken. Het executive investeringsteam van 4 heeft meer dan 80 jaar ervaring in de (impact) financierings- en investeringssector. Het team wordt versterkt met een impact manager, een programma manager en een marketing- en communicatiespecialist en een flexibele schil van 4 investment managers.

Rotterdam de boer op! – een meerjarig programma (www.rotterdamdeboerop.nl). Met een team van 5 vaste projectmanagers en een flexibele schil van c.a. 10 experts werken zij aan business development van ketenpartners, bewustwording publiek o.a. d.m.v. breed opgezette publiekcampagnes, verbinding stad en platteland en activatie van de ketenpartners. Het team heeft ruime ervaring en netwerk in de wijde regio en een groot netwerk opgebouwd in de voedselketen. Het programmateam wordt gedurende de programmaperiode betaald uit een gift van de Nationale Postcode Loterij.

Het team

Het team heeft meer dan 60 jaar relevante regio-, natuurbeheer- en impact investeringservaring en werkt sinds 2021 samen aan de investeringsstrategie, pijplijnontwikkeling en investeringen.

Bart Meijs – directeur, 20 jaar ervaring met impact investering, meer dan 30 impact investeringen gerealiseerd waarvan het overgrote deel ge-exit. Managing director Social Impact Fonds Rotterdam.
LinkedIn

Guido Meerman – managing director, meer dan 15 jaar bedrijven gefinancierd bij Rabobank en ING (waaronder veel voedselverwerkende bedrijven) en de laatste 3 jaar actief als adviseur en investeerder in de agrarische- en voedselsector in Nederland.
LinkedIn

Mark Lely – investment manager, meer dan 20 jaar ervaring in de bank- en fondsenmanagementsector als financieringsspecialist en risicomanager.
LinkedIn

Dirk Kunst – business development manager, vanuit RDBO! Programma. Meer dan 30 jaar ervaring in projectmanagement, waarvan de laatste 17 jaar voor Natuurmonumenten in de regio als gebiedsmanager.
LinkedIn

Het investerings- en business development team wordt aangevuld met experts vanuit het team en netwerk van manager Social Impact Fonds Rotterdam en programma Rotterdam de boer op! Er wordt nauw samengewerkt bij het genereren van dealflow, het investeringsgereed maken van ondernemingen, het vergroten van afzetmogelijkheden voor ondernemingen en het delen van kennis- en ervaring over impactrealisatie en meting en de vele facetten van duurzame, lokale voedselketens. Dit doen zij door fysiek kantoor te delen, leads te bespreken, en acties gericht op ondernemingen af te stemmen.

Lead investeerder en first loss voorziening

De Nationale Postcode Loterij heeft met een financiële bijdrage het Rotterdam de boer op! programma van 2021-2027 bekostigd, alsook de eerste Euro 3,5m investering met first loss functie in het voedsel transitie investeringsfonds gedaan.

Fondsstructuur en governance

Het fonds is een coöperatie met als bestuur de manager. Investeringsbesluiten zijn gedelegeerd aan het investeringscommittee met 3 leden. De Raad van Advies met 3 leden, waaronder een vertegenwoordiging van de investeerders, adviseert het bestuur en ziet toe op handhaving beleid door bestuur en investeringscommittee.